KOTA KINABALU:HASIL negeri bagi tahun 2024 dijangka merosot berikutan iklim geopolitik dan ekonomi yang tidak menentu, memberi kesan kepada harga komoditi Minyak Mentah Petroleum (CO) dan Minyak Sawit Mentah (MSM) dalam pasaran global, kata Menteri Kewangan Datuk Seri Masidi Manjun.
“Justeru, Kerajaan Negeri mengambil pendekatan separuh konservatif dalam menyediakan Anggaran Hasil 2024 agar kedudukan kewangan Kerajaan Negeri kekal kukuh,” katanya.
Tahun lalu, katanya, Kerajaan Negeri sekali lagi mencipta sejarah apabila kutipan hasil melepasi jumlah RM6.96 bilion.
“Seperti yang kita sedia maklum, hasil negeri sebahagian besarnya bergantung kepada komoditi CO dan MSM. Untuk 2023, walaupun harga CO dan MSM telah menurun, anggaran hasil yang disemak untuk tahun ini dijangka kekal pada paras RM6 bilion, iaitu RM6.419 bilion.”
Tambahnya, Anggaran Hasil 2024 ialah RM5.737 bilion daripada tiga sumber.Sumber hasil pertama ialah hasil cukai sebanyak RM2.636 bilion disumbangkan oleh cukai jualan negeri (CJN) dengan RM2.490 bilion, sewa tanah (RM103 juta), dan bayaran pelabuhan dan pelabuhan (RM42.5 juta).
Kedua, ia adalah hasil bukan cukai sebanyak RM2.372 bilion yang terdiri daripada royalti petroleum dengan RM1.3 bilion, jualan air (RM300 juta), faedah atas baki tunai dan deposit jangka pendek (RM201 juta), premium tanah (RM150 juta). , dividen (RM143.7 juta), dan royalti hasil hutan dan eksport hasil kayu (RM133 juta).
Sumber hasil ketiga ialah terimaan bukan hasil sebanyak RM729.10 juta yang terdiri daripada bayaran balik, terimaan dan sumbangan daripada Kerajaan Persekutuan serta terimaan lain.
“Kerajaan Negeri sentiasa mengambil berat tentang kedudukan hasil negeri.
“Berdasarkan senario dan prestasi kutipan hasil yang tidak menentu, pelbagai usaha dan penambahbaikan sentiasa dirancang, dilaksanakan dan dipergiatkan bagi memastikan hasil negeri kekal mampan,” katanya.
Antara usaha dan tindakan yang diambil ialah pelaksanaan Program Pendedahan Sukarela Khas Cukai Jualan Negeri oleh Kementerian Kewangan bagi pembayaran dua produk CJN iaitu komoditi perikanan serta besi buruk dan sisa yang dibawa keluar dari Sabah.
“Oleh itu, saya menggesa syarikat berkaitan untuk secara sukarela melangkah ke hadapan untuk pendaftaran lesen dan mengisytiharkan cukai sebagai mematuhi Enakmen Cukai Jualan Negeri 1998.”
Selain itu, Kerajaan Negeri akan meneroka sumber pendapatan baharu yang berpotensi dan meneruskan tuntutan Negeri dengan Kerajaan Persekutuan mengenai Pemberian Khas seperti yang dinyatakan dalam Bahagian IV, Jadual Kesepuluh Perlembagaan Persekutuan.
“Visi setiap pemimpin adalah untuk meningkatkan kualiti hidup rakyat.
“Bagaimanapun, tanpa sumber kewangan yang kukuh, rancangan kami akan menjadi sia-sia,” katanya.
Justeru, katanya, Kerajaan Negeri secara konsisten mengenal pasti, merancang dan melaksanakan pelbagai langkah serta cara untuk meningkatkan hasil dan mengukuhkan kedudukan kewangan Negeri.
“Saya ingin mengambil kesempatan ini untuk menggesa semua pihak yang terlibat supaya memikul tanggungjawab dengan sepenuh hati dalam setiap peranan dan tugas yang telah diamanahkan.
“Mari kita menggalas tanggungjawab ini bersama-sama dengan dedikasi dan keberanian, bertujuan untuk menghadapi cabaran dan mencapai kedudukan kewangan yang kukuh untuk Negeri,” katanya.
— DE