Kota Kinabalu: Naib Presiden Parti Keadilan Rakyat (PKR) Awang Husaini Sahari memuji visi Ketua Menteri Datuk Seri Hajiji Noor untuk meletakkan pelancongan di bawah Senarai Residual, berbeza daripada Sarawak yang mengambil pendekatan lain.
Beliau berkata Perkara 77 Perlembagaan Persekutuan menyatakan Senarai Residual adalah sebarang topik yang tidak terkandung dalam Jadual Kesembilan (Perlembagaan Persekutuan) dan dianggap berada di bawah negeri.
“Malah, sudah tiba masanya semua urusan pelancongan termasuk program Sabah Malaysia Rumah Kedua Ku (Sabah-MM2H) dikembalikan kepada Sabah dan Hajiji mengambil langkah bijak demi Sabah,” kata Awang Sahari.
Beliau berkata pelancongan tidak pernah disentuh dalam Perjanjian Malaysia 1963 (MA63) tetapi ditambah pada 1992 sebagai Senarai Persekutuan (semasa pemerintahan PBS).
“Kita (Sabah) mesti mempunyai kawalan penuh ke atas pelancongan dan bebas mengeluarkan sebarang arahan yang disokong oleh undang-undang.
“Semua parti politik, syarikat perniagaan dan rakyat Sabah secara keseluruhannya harus bersatu menyokong pendirian berani Hajiji,” katanya.
Bekas Ahli Parlimen Putatan itu mengimbas kembali perpecahan antara pihak berkuasa persekutuan dan autonomi negeri dalam mengawal selia pelancongan di Sabah dan Sarawak sejak 1994, apabila Pelancongan ditambah sebagai item baharu 25A kepada Senarai Persekutuan dalam Jadual Kesembilan.Awang Husaini berkata Sarawak bertekad untuk meletakkan pelancongan di bawah Senarai Bersama (senarai 111) Jadual Kesembilan Perlembagaan Persekutuan.
Bagaimanapun, Sabah mengambil pendirian berbeza dengan mencadangkan Perkara 25A (Pelancongan) dikeluarkan daripada Senarai Bersama dan meletakkannya sebagai Senarai Residual (di mana Sabah kemudiannya akan mempunyai bidang kuasa ke atas sektor pelancongan Negeri).
“Pendirian akhir kedua-dua negeri akan dibentangkan pada Jawatankuasa Teknikal Majlis Tindakan Pelaksanaan Perjanjian Malaysia 1963 untuk tindakan selanjutnya.
“Ini berikutan desakan pindaan untuk autonomi dan kawal selia lebih besar oleh Kementerian Pelancongan, Seni dan Budaya (Motac) untuk melepaskan kuasa pelancongan di banyak bahagian yang menjadi pertikaian kepada Sabah dan Sarawak, termasuk cukai pelancongan untuk mengelak potensi konflik pada masa hadapan,” katanya.
Awang Husaini berkata pelancongan merupakan penyumbang ketiga terbesar kepada ekonomi Sabah, dengan 2.6 juta ketibaan pelancong pada 2023 dan menyokong lebih 80,000 pekerjaan.
Beliau berkata kementerian Pelancongan Sabah telah menetapkan sasaran lebih tinggi iaitu 2.8 juta ketibaan pelancong dan membawa masuk hasil hampir RM2 bilion.
Awang Husaini turut memuji Menteri Pelancongan, Kebudayaan dan Alam Sekitar Sabah Datuk Christina Liew dan bekas Ketua Menteri Tan Sri Chong Kah Kiat kerana memartabatkan sektor pelancongan Sabah.
Beliau berkata kedua-duanya telah melakukan kerja yang luar biasa mengikut kemampuan mereka dalam meneruskan program Sabah-MM2H kami secara konsisten.
“Chong dan Christina mengemudi Sabah ke tahap lebih tinggi dalam pelancongan yang menyumbang berbilion-bilion kepada tabung negara.Awang Husaini gembira Menteri Motac Dato Seri Tiong King Sing akhirnya bersetuju untuk memperkasakan Sabah dan Sarawak (SS) dengan kawalan penuh untuk menjalankan program residen asingnya sendiri.
“Arahan ini nampaknya merupakan keputusan pentadbiran kerana ia meliputi kuasa negeri untuk memproses permohonan dengan kawalan penuh penguatkuasaan dan pelesenan kepada ejen pelancongan.
“Selain itu, ejen berlesen persekutuan perlu mendapatkan lesen khas daripada pihak berkuasa negeri serta mematuhi terma dan syarat jika mereka ingin menyertai SS-MM2H,” kata Awang Husaini.